Abdushukur muhemmed'imin ruba'iyliri

Abdushukur muhemmed'imin ruba'iyliri


(1)
Gül échilmas gülge gül dewran baharing bolmisa ,
Sayrima bulbul kebi gül ixtiyaring bolmisa .
Zinnet hem tilesh bilen shöhret sanga bolmas repiq ,
Qayghu ya shadliqqa tutqan pexru, aring bolmisa .
(2)
Qaysi bir rengdar chéchekning hösni didaringche bar,
Qaysi bir yaqut qedehning keypi xumaringche bar .
Gülge bulbul, jamgha meyxor bend - sheyda biguman ,
Qaysi sheydaning piraqi men giriptaringche bar ?
(3)
Meyli shah, meyli gaday ilkide bir xezine yatur,
Ol ömür goya rawan derya kebi tinmay aqur.
Shahlar aware bolghan xezine - chin xezine emes,
Shexsi xislet étibaring üstide bashing qatur.
(4)
Gül tolup turghan béghinggha körgili rena kélur,
Yer tayap yatqan chéghingda yaninga dena kélur.
Bezide derya quruq, bezen basar chölni qiyan,
Rengmu reng obrazgha baq, sheklidin mena kélur.
(5)
Ayni tutmaq, kökke oq atmaq sanga shöhret emes,
Taju - textingge pükünmek bildürer hörmet emes.
Yaxshiliq el shenini, el bextini mizan qilar,
El üchün chekseng riyazet - u bext, hesret emes.
(6)
Xar bolup aptapta yatsang kim séni xar eylimes,
Jür'iting bolmaydiken kimlermu dishwar eylimes.
Qut tépip shah tajida qilsang jula zumret bolup,
Herqachanda, her zamanda kim séni yar eylimes?
(7)
Qoy jahan meghrurluqing, israp sanga shöhret emes,
Hem téjesh, kemter yashash bexting üchün külpet emes.
Boldi rim axir halak keypi - sapa, shöhret bilen,
Kim pétin'ghay éytqili - bu kün yene qismet emes.
(8)
Tamaxorluq xunuk illet, uningdin sorma wijdanni,
Közining achliqi hetta görige tashlighay janni.
Tamadin muddi'a pütmes, tamaxor nepsi bir toymas,
Uningdin qaysi illet zor yoqatqan qedri insanni?
(9)
Tesewwur etmikim sherttur topadin tutiya izlep,
Tepekkur qilmiqim hajet awamdin ewliya izlep.
Bihed hadis jahan ichre keremdin özge shöhret yoq,
Béze qeddingni ey danish musheqqettin ziya izlep.
(10)
Piraq otung kasapettur, séghinmaq deshti apettur,
Chüshesh goya sa'adettur , wisaling misli amettur.
Déme lewzimni derwish halida éytqan junun ehdi,
Qelender qelbide idrak - jahan shahi riyasettur.
(11)
Tekebburluq nishan bolghay - eqil kor bolsa amettin,
Kébir külgen chéghi qalmas nishane istiqamettin.
Tekebburlar ömür deryasida buzhghunni dölet der,
Qomushta bolmighay xislet chinarliq qeddi qamettin.
(12)
Shé'ir shöhret emes, emgek - sapasi his we idrakta,
Siyaqing qanchilik bolsa körün'gey sözde - eynekte.
Tepekkur kanini qazmay, tesewwur tiklimek müshkül,
Jawahir tapqili bolghay köngül keng bolsa kökrekte.
(13)
Saba yighlaydu ah éytsam chidalmay nale - zarimgha,
Zémin tewreydu dad éytsam méning mungluq qararimgha.
Yürüp men bipayan yollar ara sergeshte derwishtek,
Bilelmesmen nesbi teqdirim qaygha bararimgha.
(14)
Pidakarliqta men - men de, özüngni daldigha almay,
Qusur yüz berse men - men de, gunahni özgige artmay.
Halawette déme men - men, yarashmas merdke menmenlik,
Nezer sal shunche menmenler yatar tar qebridin artmay.
(15)
Ger weten dep küylisem nezmem ichidin bal aqar,
Sine - qelbimni hésabsiz söygü ilhami qaqar.
Bu ana tupraqqa shan qoshmaq oghulluq istikim,
Qilsa perwaz misli sumrughdek anga alem baqar.
(16)
Sizge sundum nezme diwan - bir quta marjanini,
Yaki sundum zer qepezde bulbuli xendanini.
Etiwarlap etirdek qilmang uni shishige bend,
Her nezim bir gül, kézip tizdim weten bostanini.
(17)
Köngülning qulpini achqay sözüngde bolsa ger hikmet,
Jidelning urughini chachqay sözüngde bolsa ger illet.
Kishlik qedri söz birle, sapayinggha sözüng shahid,
Güzel söz qut ata qilsa, xunuk söz yetküzer külpet.
(18)
Jahalet bir xunuk tünki , bu tün perdisi gheplette,
Bu gheplet bir chüshekeshki , uning her ewji dehshette.
Nadanliqning tüpeyli pitne- böhtan , reshik- heset qaynar,
Anga el ashighi qaxshar körüp bu halni hesrette.
(19)
Kishining xulqi - meylide tepekkür sayisi bardur,
Ümid tughqan kishi her xil , uning öz ghayisi bardur.
Meger ten wejini mizan'gha salsang, perqi az, emma
Qelbler perqi yer-asman , uning ne charisi bardur.
(20)
Qismiti qamus hayatning, her béti rahet manga,
Meyli qayghu, meyli shatliq, kelgini amet manga.
Bolsa ger qelbimde hékmet qilghusi jutni bahar,
Bolmisa qelbimde hékmet amitim apet manga.
(21)
Nétey , apet muhebbettin yürekte boldi ot peyda,
Tüteksiz ushbu ateshni körüsh tes bolsa dil ema.
Chiragh perwanisin körgen chéghimda oylimaymen héch,
Méni qildi nesiwem aqiwet perwanigha sima.
(22)
Hesetxor bolsa baghwen ne échilghay baghda gül rena?
Özini pitnichi -bulbul dése xendide ne mena?
Birawlar zemzemin maxtap , tükürse öz bulaqigha,
Bolur chöllük mukapati qilip nem qetrige teshna.
(23)
Körüp mestane boldum men wapadin bixewer yargha,
Muhebbet mesh'ilin ushlap érishtim nari gülzargha.
Köngüldin achmidi xilwet, léwidin sunmidi sherbet,
Piraqi mehliya qildi chékimsiz janni koknargha.
(24)
Kishini ot ara tashlap tutunma özge bir kargha,
Kechürgin bolsa ger nuqsan, saxawet qil eyipkargha.
Köngülning kengliki dölet, zeher tutmaq - zeher yutmaq,
Hesettin dargha asqanning yézilmish qismiti dargha ...
(25)
Qaqaqlap külmiki zinnet güzelning shadu - xendanda,
Duttarni chalmiqi rahet uning rengdar pishaywanda.
Bügün men toz bilen goya bu baghda seylide boldum,
Yumulghaymu közüm ete uni körmestin armanda?
(26)
Qonidu sumrugh chinargha, bezide qaqshalghimu,
Xisliting hem qismiting tesir qilur iqbalghimu.
Gerche hékmet qamusigha mena éytsangmu, yene
Bezide oxshaydu hadis remchi salghan palghimu.
(27)
Tuman basmas hawa bolmas payansiz deshtu - deryada,
Guman kirmes köngül bolmas ne dana yaki tersada.
Guman birle pikir qilma, eqil zéhning quyash bolsun,
Pikir textingge sheytan shah - guman birle temennada.
(28)
Piraq otung kasapettur, séghinmaq deshti apettur,
Chüshesh goya sa'adettur, wisaling misli amettur.
Déme lewzimni derwish halida éytqan junun ehdi,
Qelender qelbide idrak - jahan shahi riyasettur.
(29)
Séning jadu közüngning tutquni bolup yoqalghanmen,
Özümni axturup tapsam chéchek bostanigha tolghanmen.
Teqezza eylimes bulbul kebi qelbim qepezgahni,
Qizilgül dep tikenler destidin qan'gha boyalghanmen.
(30)
Lawazimliq emes dostluq, uning yiltiz - shéxi hörmet,
Meger dostluqqa dan tikseng, uning yapraq - bixi hörmet.
Uni bu, bu uni ishqa sélish dostluq emes, lapqut,
Gherez shu bolsa dostluqtin uni sen bashtiraq terk et!
(31)
Uluq xahish bilen aqsun ayaqing astigha qanim.
Ki tupraq astida körsemmu bextingni qedirdanim.
Shepeq asmanida hördek belen awaz bilen uchsang,
Nichun külmes quchup shebnem lehet üstide reyhanim?
(32)
Meyli sen hayat dep üzüngni bezle.
Meyli sen ülum dep ibadet izle.
Heq - naheq chirmiship ketken alemde.
Ilimni qedirlep heq sözni sözle.
(33)
Séning oqyaliring qildi tinimni tozutup weyran.
Shipa qilma tiwip bes! ol bolup qalsun sadaq orman.
Séning epsunliring goya qilichtek tildi sinemni,
Yaramni tikme, qan deryasidin üzsun kémeng her yan.
(34)
Erk üchün jandin juda bolmaq sherepke iptida,
Leniti kündür yashash bolmay xalayiqqa pida.
Öz öyining rahiti aldarmu merdning qelbini?
Téxi ghurbet zenjiri tursa ghériblar boynida.
(35)
«qadir alla» ot emes, tupraqta ten qilsa bina,
Xuddi ot ketken binadek men piraqqa muptila.
Gerche su otni üchürse, közde yashim yagh peqet ...
Köz yéshim ot üstige otni qoshup boldi bala.
(36)
Köngul bir qush, güzel söz dan-ozuqi,
Bu dan-ozuqta hem bar qush toziqi.
Güzel söz bolsa ger dildin bésharet,
Uning meghrur lepilder ghelibe tughi.
(37)
Milletni milletning tilidin bildim.
Milletning tilini élidin bildim.
Öz tilini xar qilghan millet xar millet,
Ularni bixudlar xilidin bildim.
(38)
Kishilik zinniti sözdur, yene alemge xaqan söz,
Güzel söz baghu-bostan, tuti hem bulbulche xendan söz.
Ömür-mektep, tilawet eyliseng irpan -ilim köptur,
Bu irpanlarni ming yultuz diseng, zer perqi cholpan söz.

*****************************************************