Abduxaliq uyghur shéirliri

Abduxaliq uyghur (1901-1933)



Bizge bir kun köp japa bardur ?


Abduxaliq uyghur


Jahalet semerisidin bizge bir kun köp japa bardur ?
Éytingizchu, bügünki halimizning qaysi biride sapa bardur?

Jahanning halidin waqip bolup turmaqning ornigha,
Birsini shangyu saylap arqidin dewayimiz bardur.

Ilimning ijdihadigha köngulni qoymiduq bizler,
Oqurmiz - oquturmiz dep séghiz chaynashimiz bardur.

Teawunu - tenasur ornigha bizlerde bir adet,
Yéngidin bash köturgenni urup yiqitqanimiz bardur.

Yene yurt paydisigha jem'iy bolmaqliq besi mushkul,
Eger bir yerde toy bolsa bérip yatqanimiz bardur.

Omumning paydisigha yüz yilda hem esla chüshenmeymiz,
Ziyan qilmaq üchün bolsa ejep chaqqanimiz bardur.

Biri bir yaxshiliq qilsa uning yadini qilmaq yoq,
Épi kelse bérip ewretlirini achqanimiz bardur.

Eger millet üchün bir pul chiqim kelse tapalmasmiz,
Chiqimi yoq nawa pulgha tola ixlasimiz bardur.

Qirindashliq, buraderlik nishani qalmidi bizde,
Meger dost bolsaqmu esli bölek muddiayimiz bardur.

Xataen dostimizda birer eyip zahir bolup qalsa,
Yushurmay yene birge onni qatqanimiz bardur.

Babalar shöhritini, gheyritini héch séghinmasmiz,
Turup gheplet - jahalette téxi po atqanimiz bardur.

Kireksiz mustehep ishlar uchun janni biz pida qilduq,
We likin hejge baj alsa tozup qachqanimiz bardur.

Oyun - chaqchaq tupeyli öz - ara biep bulup qalsaq,
Yarashturup qoyush nede? Aragha ot yaqqanimiz bardur.

Xushamet babida bizdin bölek ustisi hem yoqtur,
Quwluq hem shumluq bilen rengmu - reng yalghanimiz bardur.

«It urghanni tonur» dep bizde bar idi temsil,
Loyi, ambal we darin dep semiz baqqanimiz bardur.

Ilim-pen'ge yurush qilghan uchar kökte, uzer suda,
Minishke yoq qotur ishek, piyade qalghanimiz bardur.

Gükirep kelse aptombil, nime bu ey xudayim dep,
Eqilni ishlitelmey tang qétip qalghanimiz bardur.

Huner bilen sanaette « yitishtuq » emdi ish pütti,
Umach ichmekke xumdanda héjir qoyghanimiz bardur.

Misli jennet taghu - deryani bizeshke yoq héch kishi,
Yastuqni qirlap qoyup bighem yatqanimiz bardur.

Munejjim hem injhinir, alimlarning ornigha,
Yoghan selle, nepsi bala mollimiz - sultanimiz bardur.

Qizil közlük, kurelmeslik we ya özi qilalmasliq,
Qilay dep baghlisa kim bel tumen bohtanimiz bardur.

El - yurtning derdige qilche derman bolmiduq bizler,
Kilur bir kun shu chaghda ornigha kelmes pushaymanimiz bardur.

Abduxaliq boldi qil, aware bolma, qaqshima,
Shu chagh kelgende bizlerde azapqa teyyar wijdanimiz bardur.

(1921 - Yil)
*****************************************************
(Menbe: «abduxaliq uyghur shéirliri».
Shinjang xelq neshriyati. 1986-Yil 1-ay neshri)
*****************************************************