Gumnam ghezelliri

٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭
Gumnam ghezelliri
٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭


(1)

Qaysi gülshen gülbuni serwi xuramaningche bar?
Qaysi gülbun özre ghunche le'li xendaningche bar?

Qaysi gülzar ichre bir gül achilur hösnüng kebi,
Qaysi gülbergi lebi le'li bedexshaningche bar?

Qaysi qatil sen kebi jellad olmishdur ésiz,
Qaysi jelladning qilichi newki muzhganingche bar?

Qaysi baghning bar nexli bir qedingdek bardur,
Qaysi nexli hasili sibi zenexdaningche bar?

Qaysi bezm olmish munewwer bir qedingdek shem'idin,
Qaysi shem'ining sho'lesi ruxsari tabaningche bar?

Qaysi yerde tapilur nisbet sanga bir genj hösin,
Qaysi genjning ezhderi zulfi perishaningche bar?

Qaysi gülshen bulbuli sözlerki gumnam sen kebi,
Qaysi bulbul nalesi feryadu efghaningche bar?

(2)

Dilrebaligh, méhribanligh, xushzebanlighlarmidur.
Dilnewazligh, qedrdanligh, bedgumanlighlarmidur.

Serwdek qed, gül kebi yüz,ghunchedek lebmu emes,
Lutf éhsandur gedaghe xunfishanlighlarmidur.

Tirgüzürge nush bergey le'lidin abiheyat,
Kirpikidin nish urup, qashi kemanlighlarmidur.

Kebkdek reftar ile her sari eylep jilweler,
Bendi zulfin baz etip enber fishanlighlarmidur.

Ehdighe eylep wefani derdu halin sormayin,
Biwefaligh bile mehz dilsitanlighlarmidur.

Ghemde sergerdan qilip qan yighlatip ishq ehlini,
Lehze'i derdin uleshmey shadmanlighlarmidur.

Örteban ishq ehlini perwanedek bashdin ayagh,
Yarutup él shamini shem'i jehanlighlarmidur.

Dilkusha qashi bile ta qilmayin bir dilni shad
Qan töküp ghem tighidin sahibqiranlighlarmidur.

Bolmading gumnamning köngliche ey gül lehze'i,
Kim ezeldin ishqing ichre natewanlighlarmidur.

(3)

Xelq sultani bölekdur, ishq shahi özgedur.
Bu felekde tughmaghan jan özre mahi özgedur.

Ishreti jennet tilep zahid chéker ming derdu renj,
Közleri azurde qilghan dadxahi özgedur.

Kishweri alemni shehler él bile tesxir éter,
Shehri dil almaqqa dilberning sipahi özgedur.

Méhribanlar ishwesidur meghz lékin yarning,
Her baqishda jilwesi özge, nigahi özgedur.

Zuhd élidin rozi mehsher istegey sewmu nemaz,
Gülsheni hösnin tiler élning gunahi özgedur.

Hör-peri bolghan bile közide yoq jezbi nezer,
Bir nezerde qul qilur cheshmi siyahi özgedur.

Zuhd élidin ishq éli hergizde köz tutmas penah,
Bu nezerbaz ehlining pushti penahi özgedur.

Ziréhu qalqan kirek islam bi din ehlighe,
Ashiqi janbazning ister selahi özgedur.

Lehze-lehze artadur derdu elem gumnamghe,
Her nefesde bu sitemdin urghan ahi özgedur.

(4)

Közin gülgün körüp her kimge özni zar etip bolmas.
Köngül zexmighe merhem qoymase efgar etip bolmas.

Aning könglige bir dildardin ghem yetmegen bolse,
Eger bolse jahan xurshidi ol, dildar etip bolmas.

Jehan baghida heryan gül üner fesli xezani bar,
Yürek zexmi kebi jennetde hem gülzar etip bolmas.

Köngüldin derd dése hem dewa qilsa beghayet xop,
Tiken bolse güli yoq kimsege bimar etip bolmas.

Ezel künde aningki rohi bidar olmaghan bolse,
Nesihet ilki bile tebretip bidar etip bolmas.

Köngül sehraside ewwel eziz xar olmaghan bolse,
Köngüldur bir shehensheh, ol köngülni xar etip bolmas.

Kishi mejnun ése her yüzge andin yetse türlük ish,
Itidin özgeni bu ghem künide yar etip bolmas.

Musulman émes namerdke sen köz yashing tökseng,
Ghemingning gowherin ol kimsege isar etip bolmas.

Neche bi sebr sen qilme tekellum ishqidin hergiz,
Kishikim bolhewesdur mehz esrar etip bolmas.

Köyüp ot boldum, öchtüm hem kül oldum, daghi dud oldum,
Ketipdurmen, yetipdurmen, dud ile diwar etip bolmas.

Tola qan yighlama gumnam, patqan kün kebi köz yum,
Jehanni tutqusi qan mihrdek xunbar etip bolmas.

(5)

Isteseng ishq ehlini derdu belada istegil.
Zohd élin mesjidde wu tesbih riyada istegil.

Tünü kün ashiq xeyalidur özin qilghay fena,
Chün érur perwane ol shem'i beqada istegil.

Ishq bir otdurki öchmes tünü kün sozanidur,
Uchquni tüshmes sanga erzu semada istegil.

Chirmashighliqdur sanga, sendin émes hergiz yiraq,
Bendi gheflet közdin al, cheshmi ziyada istegil.

Germ rewler zerrelerdek cherx urar mihr aldida,
Kim dédi diwar ara zali serada istegil.

Padishahliq isteseng yar aldida bolghil geda,
Gül ési qesding érur badi sebada istegil.

Köm fena tufraghighe gumnam özlük neqdini,
Gülgül achilghum déseng ebri heyada istegil.

(6)

Turdum neche kün ghurbet ara emdi ketermen.
Hemdem yoqidin derdu elem bile ketermen.

Kirgen yol ara yolni bilip bashlaghuchi yoq,
Bolmas aziqip anda, qeyi sari ketermen.

Mey bolsewu saqi neche hemdemge qoshulsam,
Yol qanche yiraq, köz yümüp achqunche yetermen.

Kim qilse sefer yük bile, xewfu xeteri bar,
Né mal, ozuqu rahile, bi xewfu xetermen.

Jana sarighe yol bile menzil yoq ékenduk,
Her weqt özüm yoq bolushum bile yetermen.

Ger örtese hijraning oti ishret érur bes,
Bir lehze köngül sozishi kem bolse netermen.

Her weqt eger gheyri gheming kirse köngülge,
Le'ling meyining zikri bile def' étermen.

Zulfung girihi ishret küni boynume besdur,
Tesbihi melek, hör sachin terkin étermen.

Gümnamghe jennet güli, dewzex oti tengdur,
Ishq oti fena qildi ne berqu ne sherarmen.

(7)

Qedem qoyghaymu kölbem ichre ol neqdi rewan bir kün.
Kirermu meqdemidin bu ölük jismimghe jan bir kün.

Chiqip janim kirer dilberni körgech shadmanliqdin,
Berurmu jami le'lidin sherabi erghewan bir kün.

Oshul jami muhebbetdin achilghaymu yüzüm gülgül,
Bolurmu bade tabidin mubeddel ze'firan bir kün.

Yürek baghrimghe muzhgan zexmi bile cheshmeler achting,
Qoyup merhem yüzüng gülbergidin tozghaymu qan bir kün.

Melamet oqidin jismimde hedsiz yarelerdurkim,
Bolurmu ishq élige yareler baghi jinan bir kün.

Sening fikring sawurdi dilge jismim küllerin örtep,
Bolurmu ishq bezmi ichre yoq bolghan ayan bir kün.

Qilurmen wesling izdep jan fida meqbul ya merdud,
Bolurmu ashkar ey jan bu esrari nihan bir kün.

Neche janim fida qilsam iting aldida qedring yoq,
Bilurmu natewani halini ol qedrdan bir kün.

Bo gumnaming firaq enduhi taghi astida qaldi,
Taparmu bu aghir yükdin tapip wesling aman bir kün.

(8)

Kelurmu bu gedani sorghali ol padisha bir kün.
Yetermu seltenetke sorghanidin bu geda bir kün.

Dewasiz derd ile qaldim giriftari firaq ichre,
Qilurmu tengri xewfidinbu derdimghe dawa bir kün

Sening koyungghe kirgech köp jefa yetti reqiblerdin,
Seni körsem reqibler yüzi bolghaymu qara bir kün.

Ejeb müshkül iken bi derdlerge mubtela bolmaq,
Qutulghaymu oshul bi derdlerdin mubtela bir kün.

Jefa koyungda chéksem él wefasidin érur béhraq,
Körermenmu wisaling ishreti bile wefa bir kün.

Jehan re'nalaridin közlerim shehbazdek tiktim,
Bolurmu közlerim kündek yüzüngdin pur ziya bir kün.

Beqasiz didi bilgenler ne bar ikki jehan ichre,
Fena bolghach sanga bu fani tapghaymu beqa bir kün.

Eger nefs ilkidin qutqarmasang netkümdur ey qatil,
Ölermu ol zumurred közleringdin ezhdeha bir kün.

Manga bes qullughung, hajet émes shahi jehan bolmaq,
Bu gumnaming bolurmu lutfdin hajet rewa bir kün.

(9)

Otmu hem bar, gülmu hem bar yarining ruxsaride.
Yamu hem bar, oqmu hem bar ol közi xunxaride.

Ze'firan hem, mushk hem, enbermu hem, sunbulmu hem,
Janmu hem, imanmu hem ol le'li shekker baride.

Zulm hem, rehmetmu hem, furqetmu hem, ishretmu hem,
Zehr hem, shekkermu hem ol wesli ishretzaride.

Men érurmen ishqide heyran tümen hesret bile,
Bi'eded biderd asighliq zulfining her taride.

Sernewishtimdur mening otida köymek subhu sham,
Gülleri él ilkide janu dilimdur xaride.

Ze'firan yüz mendedur, élning dimaghi tazedur,
Mushku enber sunbulidin bixeber her saride.

Élge rahet, nazu né'metdur ezel qessamidin,
Köymeku ölmek sanga bolmaghach gülnaride.

Gülghe pattim, otqe tüshtüm, bilmedim né new' men
Gherq olup boldum fena ikki közüm xunxaride.

Mulmu hem, saghermu hem bar, hem nebatu le'lide,
Taze güldek mahi bedru mihri pur enwaride.

Bu mening könglüm muselsel zulfining tarighe bend,
Belki chirmashti tenimge ishq oti her saride.

Eyshi rahet élge, derdin jan'ghe al gumnamkim,
Mu'teberdur derdu mihnet ishqning bazaride.

(10) kashgher

Mezre'i lutfi ilahidur diyari kashgher,
Ishq élining qiblegahidur mazari kashgher.

Ishq ülpet cheshmesidin derdu mihnet jush iter,
Tupraghi hesret bilen bitken hisari kashgher.

Dilrebaler baghrini le'li bedexshan eylegey,
Bir nigahi ghemzesidin gül uzari kashgher.

Abi ruknabat, gülgeshti musella sehl érur,
Xuldidin efzun tümenming lalezari kashgher.

Eysh élige xaridin kelgey güli ishret ési,
Chun sulayman döletidur xari-zari kashgher.

Od, enber tupraghidur, abi kewserdur süyi,
Durdi - marjan tashleridur kuhisari kashgher.

Ya peri, ya höri ya baghi érem yad eylemes,
Shehrini untar bolur her kim duchari kashgher.

Hoshmendu, derdmendu , merdzendu leb chuqend,
Nar xendan, sib rena her ne bari kashgher.

Kashgher shehrin biling gomnamning yaylaghidur ,
Dilkusha, ishret peza her sebzari kashgher.

★★★★★

***************************************
(menbe: «bulaq» zhornilining 1981- yilliq 3- sani)
(bu ghezellerni bashqa tor biketke yollashqa bolmaydu)
***************************************